การใช้ไฟฟ้าเป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้ในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าในบ้าน ที่ทำงาน หรือสถานที่ต่างๆ แต่อย่างไรก็ตามไฟฟ้าก็ถือว่าเป็นสิ่งที่อันตรายเป็นอย่างมากหากไม่ได้รับการจัดการที่ถูกต้อง หนึ่งในนั้นคือการเกิดไฟฟ้ารั่ว ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อชีวิตได้ เช่นไฟช็อต หรือไฟไหม้ เพื่อเป็นการป้องกันอันตรายเหล่านี้ เครื่องตัดไฟรั่ว จึงเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญ เพราะจะทำหน้าที่ตรวจจับกระแสไฟฟ้าที่รั่วและสามารถตัดกระแสไฟได้อัตโนมัติ เพื่อป้องกันการเกิดอันตรายนั่นเอง
ในบทความนี้จะพามาทำความรู้จักกับเครื่องตัดไฟรั่วอยางละเอียด โดยเริ่มต้นจากเครื่องตัดไฟรั่ว หมายถึง อะไร ทำงานอย่างไร และประเภทต่างๆ ของเครื่องและหน้าที่ของมัน และลำดับสุดท้าย จะเป็นการให้คำแนะนำในการติดตั้งอย่างถูกต้องและปลอดภัย ไม่ว่าจะเป็นผู้อ่านหรือผู้เชี่ยวชาญด้านไฟฟ้าก็สามารถทำได้
เครื่องตัดไฟรั่ว ทำงานอย่างไร รวมถึงประโยชน์ของเครื่อง
เครื่องตัดไฟรั่ว หมายถึง เป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ถูกออกแบบมาเพื่อป้องกันอันตรายจากการเกิดไฟรั่ว ที่จะเกิดขึ้นได้เมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลออกจากวงจรผิดปกติ อุปกรณ์นี้จะตรวจจับการรั่วของกระแสไฟฟ้าทันที เพื่อป้องกันการเกิดอนตราย ซึ่งการทำงานของเครื่องจะตรวจจับความแตกต่างระหว่างกระแสไฟฟ้าที่ไหลเข้า-ออกในวงจร เมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วลงดิน หรือตามพื้นที่ต่างๆ เครื่องตัดไฟรั่วจะรับรู้ได้ถึงการรั่วไหล โดยปกติแล้ว เครื่องตรวจจับกระแสไฟฟ้าที่มีการรั่วเกินค่าเฉพาะที่ตั้งไว้ (เช่น 30 มิลลิแอมแปร์) เครื่องจะทำการตัดกระแสไฟฟ้าทันที ซึ่งจะช่วยป้องกันอันตรายจากการเกิด ไฟฟ้าช็อต หรือไฟไหม้ และประโยชน์ของเครื่องนอกจากกันไฟฟ้าช็อตแล้ว ยังสามารถลดความเสี่ยงที่จะเกิดไฟไหม้ หรืออุปกรณ์รอบเสีหายอีกด้วย
เครื่องตัดไฟรั่ว มีกี่ประเภท พร้อมอธิบายถึงการทำงานและความแตกต่าง
เครื่องตัดไฟรั่วสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามลักษณะการใช้งานและการติดตั้ง เบื้องต้นมีดังนี้
เครื่องตัดไฟรั่วแบบติดตั้งในตู้ไฟ
(Fixed RCD)
เครื่องตัดไฟรั่วแบบติดตั้งในตู้ไฟถูกติดตั้งในตู้ไฟฟ้าหลักของบ้านหรืออาคาร ทำงานโดยการตรวจสอบกระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านทั้งสายไฟฟ้าเข้าและออกจากระบบไฟฟ้าทั้งหมด เมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วไหลลงดินหรือไปยังส่วนอื่นที่ไม่ควรมีการไหลของกระแส เครื่องจะตัดกระแสไฟฟ้าทันที
ความแตกต่าง
- สามารถป้องกันไฟฟ้ารั่วในระบบไฟฟ้าทั้งหมดภายในบ้านหรืออาคาร
- ติดตั้งถาวรในตู้ไฟฟ้า
- มักมีความไวในการตรวจจับกระแสไฟฟ้ารั่วสูง (เช่น 30 มิลลิแอมแปร์)
เครื่องตัดไฟรั่วแบบปลั๊กติดผนัง
(Socket-Outlet RCD)
เครื่องตัดไฟรั่วแบบปลั๊กติดผนังเป็นปลั๊กไฟฟ้าที่มีการติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่วภายใน ทำงานโดยการตรวจสอบกระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านปลั๊กนี้เท่านั้น เมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วไหลผ่านปลั๊ก เครื่องจะตัดกระแสไฟฟ้าทันที
ความแตกต่าง:
- ป้องกันไฟฟ้ารั่วเฉพาะอุปกรณ์ไฟฟ้าที่เสียบเข้ากับปลั๊กนี้
- ง่ายต่อการติดตั้งและใช้งาน เพียงแค่เสียบเข้ากับปลั๊กไฟฟ้าปกติ
- เหมาะสำหรับการใช้งานในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ห้องน้ำ หรือพื้นที่กลางแจ้ง
เครื่องตัดไฟรั่วแบบพกพา
(Portable RCD)
เครื่องตัดไฟรั่วแบบพกพามีลักษณะเหมือนปลั๊กต่อพ่วง มีการติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่วภายใน ทำงานโดยการตรวจสอบกระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อกับปลั๊กต่อพ่วงนี้ เมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วไหล เครื่องจะตัดกระแสไฟฟ้าทันที
ความแตกต่าง:
- สามารถนำไปใช้ได้ทุกที่และกับอุปกรณ์ไฟฟ้าหลากหลาย
- เหมาะสำหรับการใช้งานชั่วคราวหรือในสถานที่ที่ไม่มีการติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่วถาวร
- ใช้งานง่ายเพียงแค่เสียบปลั๊กต่อพ่วงเข้ากับแหล่งจ่ายไฟ
เครื่องตัดไฟรั่ว หน้าที่ มีอะไรบ้างนอกจากป้องกันการตัดไฟรั่ว
เครื่องตัดไฟรั่ว ไม่เพียงแต่ทำหน้าที่ตัดกระแสไฟฟ้าเมื่อมีกระแสไฟฟ้ารั่วเท่านั้น แต่ยังมีความสำคัญหลายประการเหมือนกับ ฉนวนไฟฟ้า ที่จะช่วยให้ไม่เกิดอันตราย โดยเครื่องตัดไฟรั่วจะช่วยป้องกันไฟฟ้าช๊อต ป้องกันไฟไหม้ เนื่องจากการสะสมความร้องในวงจรไฟฟ้า จึงสามารถช่วยลดความเสี่ยงนี้ได้เป็นอย่างดี การติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่ว นั้นช่วยเพิ่มความปลอดภัยในการใช้งานไฟฟ้าได้เป็นอย่างมาก ทำให้ผู้ใช้งานมั่นใจได้ว่าจะมีการป้องกันความเสี่ยงจากไฟฟ้ารั่ว นอกจากนี้ เครื่องตัดไฟบางรุ่น ยังสามารถตรวจสอบและรายงานการใช้ระบบไฟฟ้าได้ ทำให้รู้ถึงปัญหาและแก้ไขได้อย่างรวดเร็ว และยังทำให้ระบบไฟฟ้าตามบ้านหรืออาคาร เป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยที่หน่วยงานต่างๆได้กำหนดไว้ ผู้ใช้งานจึงมั่นใจได้ว่าระบบไฟฟ้าของตนมีความปลอดภัย การใช้งานและการติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่วอย่างถูกต้องจึงเป็นสิ่งสำคัญในการเสริมสร้างความปลอดภัยในชีวิตประจำวัน
ขั้นตอน การติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่ว ให้ถูกต้องและปลอดภัย พร้อมวิธีการตรวจสอบ
การติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่วอย่างถูกต้องและการตรวจสอบการทำงานเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันอันตรายจากไฟฟ้ารั่ว และเพิ่มความปลอดภัยในชีวิตประจำวันของคุณ
เตรียมอุปกรณ์และเครื่องมือ
โดยอุปกรณ์ต่างๆได้แก่ เครื่องตัดไฟรั่ว ไขควง คีมตัดสายไฟ สายไฟและอุปกรณ์ต่อพ่วง เครื่องวัดแรงดันไฟฟ้า ถุงมือกันไฟฟ้าและแว่นตานิรภัย
ปิดไฟและตัดกระแสไฟฟ้า
ตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้ปิดไฟหลักจากตู้ควบคุมไฟฟ้าและตัดกระแสไฟฟ้าทั้งหมดในระบบเพื่อความปลอดภัย
ตรวจสอบพื้นที่และเตรียมสถานที่ติดตั้ง
เลือกตำแหน่งที่เหมาะสมในตู้ควบคุมไฟฟ้าหรือบริเวณที่ต้องการติดตั้ง และตรวจสอบว่าสถานที่ติดตั้งแห้งและไม่มีความชื้น
ติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่วในตู้ควบคุมไฟฟ้า
ติดตั้ง เครื่องตัดไฟรั่ว บนรางยึดในตู้ควบคุมไฟฟ้า ทำการต่อสายไฟจากเมนไฟฟ้าเข้ากับขั้วต่อของเครื่องตัดไฟรั่วตามคู่มือที่มากับอุปกรณ์ และต่อสายไฟออกจากเครื่องตัดไฟรั่วไปยังวงจรที่ต้องการป้องกัน
ตรวจสอบการเชื่อมต่อสายไฟ
ตรวจสอบให้แน่ใจว่าสายไฟทั้งหมดถูกเชื่อมต่ออย่างแน่นหนาและไม่มีสายไฟหลวม และใช้เครื่องวัดแรงดันไฟฟ้าเพื่อตรวจสอบว่ามีไฟฟ้าไหลผ่านเครื่องตัดไฟรั่วเมื่อเปิดสวิตช์หลัก
เปิดไฟและทดสอบการทำงาน
เปิดสวิตช์หลักเพื่อให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านเครื่องตัดไฟรั่ว ทำการทดสอบการทำงานของเครื่องตัดไฟรั่วโดยกดปุ่มทดสอบ (Test) ที่ตัวเครื่อง เครื่องควรตัดกระแสไฟฟ้าทันทีเมื่อกดปุ่มทดสอบ หากเครื่องตัดไฟรั่วทำงานตามปกติ ให้รีเซ็ตเครื่องโดยกดปุ่มรีเซ็ต (Reset)
สรุป เครื่องตัดไฟรั่ว สิ่งที่จำเป็นต้องมีเพื่อป้องกันการเกิดอันตรายจากไฟฟ้ารั่ว
เครื่องตัดไฟรั่วเป็นอุปกรณ์ที่มีความสำคัญสูงในการป้องกันอันตรายจากไฟฟ้ารั่วในสถานที่ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นในบ้าน อพาร์ตเมนต์ หรืออาคารพาณิชย์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญไม่ต่างกับ ปลั๊กพาวเวอร์ ในการตรวจจับและตัดกระแสไฟฟ้าทันทีเมื่อมีการรั่วไหลของกระแสไฟฟ้า เช่น เมื่อมีการสัมผัสไฟฟ้ารั่วที่อุปกรณ์ไฟฟ้าหรือตู้ควบคุมไฟฟ้า โดยการทำงานของเครื่องตัดไฟรั่วจะช่วยลดความเสี่ยงที่อาจเกิดจากการช็อตไฟฟ้าหรือการช็อตเพียงพอในกรณีที่มีการรั่วไหลของกระแสไฟฟ้า ทำให้เป็นสิ่งสำคัญที่จะติดตั้งในทุกชุมชนเพื่อเพิ่มความปลอดภัยและลดความเสี่ยงในการใช้งานไฟฟ้าในชีวิตประจำวัน